تجزیه پایداری ژنوتیپ های جو در آزمایش های یک نواخت سراسری منطقه سرد

به منظور تعیین پایداری عملکرد و بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط تعداد 18 رقم پیشرفته و امید بخش جو به همراه یک رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و برای مدت 3 سال زراعی (1380-1377) در 10 ایستگاه تحقیقات کشاورزی مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس ساده و مرکب نشان دهنده تفاوت های ژنتیکی بین عملکرد ژنوتیپ ها بود. نتایج مربوط به تجزیه واریانس مرکب، وجود تفاوت های معنی داری بین ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط را نشان داد. به دلیل معنی دار بودن اثر متقابل، جهت تعیین پایداری ژنوتیپ ها از پارامترهای پایداری، واریانس محیطی (s2i)، ضریب تغییرات محیطی (c.vi)، میانگین واریانس اثر متقابل ، واریانس اثر متقابل ( θi )، اکووالانس ( w2i)، واریانس پایداری ( σ2i)، ضریب رگرسیون خطی (bi , βi)، میانگین مربعات انحراف از خط رگرسیون (s2di ) و واریانس درون مکانی (msy /l) استفاده شد. در مجموع با در نظر گرفتن تمام روش های تجزیه پایداری رقم شماره 18 به عنوان پایدارترین رقم شناخته شد و ارقام شماره 17 و 11 در مرتبه بعدی قرار گرفتند و ارقام شماره 13، 7 و 6 نیز به ترتیپ دارای نوسان عملکرد بیشتری بودند. رقم شماره 5 به دلیل عملکرد بالایی که داشت سازگارترین رقم با محیط های مساعد شناخته شد و برای کشت در این مناطق مناسب بود. رقم شماره 9 نیز با عملکرد نسبتاً خوب و واریانس عملکرد پایین در مقابل تغییرات محیطی(58/1) و ضریب رگرسیون متوسط برای مناطق نامساعد پیشنهاد شد.